салма

салма
I
зат. жерг. Үйдің, қораның төбесіне салатын ағаш, сырғауыл. Елу үйден он шақты кедей қостанып барып, с а л м а шабады (Ж.Тілепбергенов, Ізбасар, 141).
II
зат. жерг. Төбесіне салма қойып, оның үсті бір нәрсемен жабылған лапас. Ішкөйлегі ағараңдап, қамыс с а л м а н ы ң астында, кермеде қаңтарулы тұрған Елікжиреннің қасына барды (Ж.Кәрменов, Ақылбайдың әні, 14).
III
зат. этногр. Шаңырақтың тоғынынан сәндік үшін шашақтап түсіріп қоятын бау; аспабау. Мұны с а л м а деп те атайды (Ә.Тәжімұратов, Шебер., 29).
IV
Салма алу [ілу]. Жер қазып, оған қошқар немесе тайыншаның денесі (салма) тасталады да, жігіттер атпен шауып келе жатып, әлгіні іліп алып кету ойыны (Ө.Жолымбетов, Айгөлек, 77). Қазақша күрес, тоғыз құмалақ, бәйге, жорға жарыс, с а л м а а л у, сайыс, көкпар, жамбы ату, қыз қуу, жаяу жарыс, садақ тарту т.б. спорт түрлері жаңа мазмұнға ие болып, жастарымызды тәрбиелеуге қызмет етуге тиіс (Лен. жас, 07. 05. 1976, 4). Салма көже. Қазандағы сорпаға, сүтке қамырды жұлып-жұлып салып, пісірген көже. – Аманжан, түс төсектен, с а л м а к ө ж е іш, айналайын (М.Қуанышбаев, Тайталас, 21). Бір жілігін ажыратып, етін ұсақтап турап, өзі баппан жасайтын с а л м а к ө ж е пісірді (Ш.Құмарова, Әйел шырағы, 282). Салма салды. этногр. Қазақ үйді боран құлатып кетпес үшін, ұштары шаңғараққа байланған жіптің ортасына ауыр зат бастырып қою немесе үй ішіне қағылған екі қазыққа тартып байлап тастау. Осы кезде арпалысқан боран келді. Күлшира үйге бақан тіреп, с а л м а с а л д ы (К.Мұқажанұлы, Ортеке, 13).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР
Синонимы:


Смотреть что такое "салма" в других словарях:

  • САЛМА — жен., карел., архан. пролив морской, проран меж берега и острова, или меж островов; | олон. залив, губа. | Салма, см. саламата. Салмовая лодка и салмовка астрах. поменьше ловецкой, вроде косной или эмбенской. Салмак муж., астрах. борозда, ряд,… …   Толковый словарь Даля

  • САЛМА — (фин. salmi) пролив между островами, между островом и берегом; залив. Входит в состав многих географических названий в Финляндии, на северо западе Российской Федерации (напр., Салми, Мукасалма) …   Большой Энциклопедический словарь

  • Салма — (Салмон) (возм., искра , это же слово имеет значение покров , оболочка ): 1) сын Халева, потомки к рого населяли Вифлеем и Нетофу (1Пар 2:51,54); 2) отец Вооза, предок Иисуса Христа (Руфь 4:18 21; Мф 1:4; Лк 3:32) …   Библейская энциклопедия Брокгауза

  • Салма — ж. местн. Кушанье в виде лапши или клецок с приправой (у татар, башкир и некоторых других народов). Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • САЛМА — (сев.) пролив, разделяющий острова или отделяющий их от материка. Самойлов К. И. Морской словарь. М. Л.: Государственное Военно морское Издательство НКВМФ Союза ССР, 1941 …   Морской словарь

  • салма —      Татарское название ушек (см.); изделия из обычного лапшевого теста, отщипанные маленькими кусочками величиной с кедровый орешек и раздавленные большим пальцем правой руки. Ни вкусом, ни применением ничем не отличаются от лапши.… …   Кулинарный словарь

  • салма — сущ., кол во синонимов: 3 • кушанье (183) • пролив (24) • протока (9) Словарь синонимов ASIS …   Словарь синонимов

  • Салма — Кухня: Татарская кухня Тип блюда: Вторые блюда Продукты: Мука 700, бульон 250, яйца 4 шт., соль. Рецепт приготовления …   Энциклопедия кулинарных рецептов

  • салма — I салма I пролив , олонецк., арханг., соломя – то же, олонецк., арханг. (Кулик., Подв.), др. русск. соломя, в грам. с 1391 г. (Срезн.). Из фин. salmi морской пролив, канал , эст. sаl᾽m, род. п. sаl᾽mi, salme – то же; см. Калима 213; Грот, Фил.… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • салма — 1 1. (Гур.: Маңғ., Шевч.; Қ орда, Арал; Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Қарақ.) егін араларына су жіберетін кішкене арық. С а л м ад а н су жүріп жатыр екен (Гур., Шевч.). Су ағатын с а л м а л а р м е н аудандарды оңдау жұмысына кірісу ертелік етпейді… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»